XIX/XX w. / Niemcy (?)

Koło powroźnicze z warsztatu w Nowym Wiśniczu

Koło powroźnicze – z dużego koła zamachowego poruszanego korbą napęd za pomocą pasa przenoszony jest na rolki z hakami (trzy lub więcej – w układzie wachlarzowym). Można regulować wysokość górnej części, w których mocowane były rolki – niestety w tym egzemplarzu niezachowane. Pasy (dwa) zostały wykonane z połączonych kilku pasków skórzanych (ubraniowych).

Maszyna została zakupiona w Nowym Wiśniczu i pochodzi z warsztatu Leopolda Juliana Kosturkiewicza. Powroźnicy o tym nazwisku w pobliskiej Bochni wytwarzali liny już w XVIII w. – aż do czasów współczesnych. Prawdopodobnie jeden z rzemieślników przeniósł swój warsztat do Nowego Wiśnicza.

Leopold Julian Kosturkiewicz produkował wyroby powroźnicze dla gospodarzy z bliższej i dalszej okolicy. W pracy, jak to zwykle bywało, pomagała ojcu cała rodzina, także dzieci – już od młodych lat. Wśród nich była także córka Cecylia, która nauczyła się rzemiosła w warsztacie ojca. Mimo, że później nie miała już związku z powroźnictwem, nie zapomniała zdobytych umiejętności. Chętnie dzieliła się wiedzą i doświadczeniem, co udowodniła uczestnicząc w zajęciach zorganizowanych przez Ośrodek Edukacji Regionalnej w Starym Wiśniczu, funkcjonujący przy Miejskim Ośrodku Kultury w Nowym Wiśniczu. Instytucja ta przywiązuje dużą rolę do odszukiwania przejawów działań kulturowych minionych czasów w regionie. Jednymi z nich są ginące zawody, rzemiosło ludowe i umiejętności. Tematem jednego z warsztatów, zorganizowanych dla nauczycieli i instruktorów w dniach 15-17 listopada 2011 r. było powroźnictwo. Gościem specjalnym była pani Cecylia Załupska, która prowadziła pokaz skręcania powrozów. Powroźnictwo, plecionkarstwo i bibułkarstwo były również tematem wykładu zatytułowanego „Ginące rzemiosło ludowe i umiejętności”. W drugiej części warsztatów uczestnicy wykonywali przy użyciu sznurka plecione koszyki, biżuterię, kwiaty. Pojawił się również temat na nadchodzące Święta Bożego Narodzenia, były nim sznurkowe anioły i tradycyjne pająki. Niezbędnej wiedzy, instrukcji dostarczały kursantom Bernadetta Błoniarz i Agata Załupska.

Pani Cecylia Załupska zmarła na początku 2023 r.

materiał:

drewno, żelazo

 

wymiary:

wysokość / długość / szerokość

137 cm / 60

Zobacz także 

XIX/XX w. / Niemcy (?)

Koło powroźnicze z warsztatu w Nowym Wiśniczu

XIX/XX w. / Niemcy (?)

Kołowrotek powroźniczy z warsztatu w Nowym Wiśniczu