1580 / Jost Amman / Frankfurt nad Menem, Niemcy

Funarius, Der Seiler

Karta pochodzi z wydawnictwa: Hartman Schopper, Panoplia Omnium Liberalium Mechanicarum et Seden-tariarum Artium Genera Continens, Frankfurt nad Menem, 1568, k. 99

Zaglądamy do wnętrza warsztatu powroźniczego. Powroźników jest dwóch. Ubrani są w stroje nowożytne (ten po lewej ma na głowie wysoki kapelusz z niewielkim rondem, przewiązany wstążką). Mężczyzna stojący po lewej przędzie nić. Lewą ręką sięga po zwisające z góry włókna konopne. Prawą ręką skręca sznurek poruszając kołowrotek, na którym jest już nawinięty sznurek, który uprządł wcześniej. Powroźnik siedzący po lewej stronie prawdopodobnie wykonuje pętlę na końcu powroza, nabijając ją na wysoki stożkowaty kołek stojący przed nim – uderzając w sznurek drewnianym młotkiem. Widoczne jest wyposażenie warsztatu: gotowe, zwinięte sznury i linki leżą na podłodze, stoją oparte o ścianę, zwisają z kołków umocowanych wysoko na ścianie. Inne sznurki – przewieszone pojedynczo lub w zwojach oraz zwinięte w okrągłe kłębki – zwisają z futryny okna, zawieszone na zewnątrz.

W 1568 roku we Frankfurcie nad Menem ukazały się drukiem dwa bogato ilustrowane dzieła zawierające wierszowane komentarze do drzeworytów. Oba ukazują „wszystkie zawody na świecie”. Panoplia Omnium Liberalium Mechanicarum et Seden-tariarum Artium Genera Continens z tekstami Hartmanna Schoppera zawiera 115 drzeworytów, a Eygentliche Beschreibung aller Stände auff Erden, hoher und nidriger, geistlicher und weltlicher, aller Künsten, Handwercken und Händeln… z wierszami Hansa Sachsa  ilustrują 133 drzeworyty. W obu dziełach umieszczono te same prace Josta Ammana. Później, w 1585 r. ,Tommaso Garzoni opublikował kolejny encyklopedyczny zbiór profesji – La piazza vniversale di tvtte le profesi del mondo. Dzieło zostało przetłumaczone na język niemiecki a następnie wydane drukiem (miało kilka wydań). W edycji z 1641 r. wstawiono ponownie drzeworyty Josta Ammana, które ukazały się wcześniej w Ständebuch. We wszystkich trzech starodrukach, wśród innych ponad stu profesji, odnaleźć można powroźnika.

Jost Amman (1539-1591) był szwajcarskim malarzem, grafikiem i najpłodniejszym ilustratorem książek w XVI w. Wykonał ok. 1 500 grafik – zilustrował ponad 50 książek. Kształcił się w Zurychu, później pracował w Bazylei, a w 1561 otworzył warsztat w Norymberdze, gdzie osiadł na stałe. Specjalizował się w drzeworytniczej ilustracji książkowej oraz sztychowaniu map. Wykonywał także portrety i projekty witraży. Był ilustratorem obyczajów i strojów swojej epoki. Reprezentował styl artystyczny zwany manieryzmem.

Funarius. Der Seiler

Powroźnik

Conficio validos ex cannabe restio funes,

Et vaga sollicita retia texo manu.

Æquoris in tumidi quibus alligo flumine puppes,

Atq iuuencorum cornua fracta domo.

Nauita congestis vbi claßibus exit in altum,

Ille valet nostris funibus absq nihil.

His ex in aerijs, qui pulsat turribus æra

Indiget, bis fluuios vtitur omnis amans.

Scilicet in terris quæcunq vagantur ex errant,

Restibus indomitis restio stare facit.

materiał / technika

papier, drzeworyt kolorowany

wymiary:

wysokość / szerokość

11,6 cm (16,2 cm) / 29 cm (30,5 cm)

Zobacz także 

1877 / Spisz, Polska

Zestaw maszyn powroźniczych (kołowrotek i wózek), ludowy

XIX-XX w. / Polska

Zestaw maszyn powroźniczych (kołowrotek i wózek), ludowy